Verblijfsmodellen co-ouderschap

concrete voorbeelden in het belang van jonge kinderen

Ouders - (echt)scheiding – verblijfsmodellen - jonge kinderen

Laly N.

INHOUD

Voorwoord  : waarom deze praktische handleiding

1..Ouderschapsovereenkomst /  de verblijfsregeling / het verblijfsmodel

2..Uitgangspunt bij het opstellen van een verblijfsmodel

3..Verschillende verblijfsmodellen

4..Broederband - kinderen van verschillende leeftijden

5..(School)vakanties

6..Nestzorg - één huis

7..Reacties

Nawoord

Bronnen

Bijkomende praktische afspraken bij de verblijfsregeling

Voorwoord :  Waarom deze praktische handleiding?

Eén van de Rechten van het Kind is het recht om te leven met zijn ouders. Het recht om bij zijn vader en moeder te zijn, om tijd met hen door te brengen.  Kinderen hebben een fundamentele behoefte aan contact met hun vader en moeder.  Behalve bij uitzonderlijke situaties, moet dit voor elk kind kunnen.

Internationaal Verdrag Rechten van het Kind (IVRK)

Artikel 9. 1. De Staten die partij zijn, waarborgen dat een kind niet wordt gescheiden van zijn ouders tegen hun wil, tenzij de bevoegde autoriteiten, (…) beslissen dat deze scheiding noodzakelijk is in het belang van het kind. Een dergelijke beslissing kan noodzakelijk zijn in een bepaald geval, zoals wanneer (…) de ouders gescheiden leven en er een beslissing moet worden genomen ten aanzien van de verblijfplaats van het kind.

Artikel 9.3. De Staten die partij zijn, eerbiedigen het recht van het kind dat van een ouder of beide ouders is gescheiden, op regelmatige basis persoonlijke betrekkingen en rechtstreeks contact met beide ouders te onderhouden, tenzij dit in strijd is met het belang van het kind.

Indien de ouders niet (meer) samenleven, hoe kan men het recht van een jong kind om bij zijn vader en moeder te zijn, waarborgen?

Vroeger verbleven kinderen na de scheiding van hun ouders hoofdzakelijk bij hun moeder en gingen ze om de twee weken een weekend bij hun vader.

Zo weinig contact met hun vader als hj voor hen wilde zorgen, was niet goed.

Vanaf de 21ste eeuw wordt voorrang verleend aan de gelijkmatig verdeelde huisvesting van de kinderen tussen de ouders, wanneer één van beide ouders dit vraagt.

In de praktijk werd dit vaak een regeling van “een week bij vader en een week bij moeder”.

Voor de jonge kinderen die een ander tijdsbesef hebben dan volwassenen, is een hele week zonder contact met één ouder, veel te lang

Vandaag worden meer en meer allerlei andere verblijfsmodellen overeengekomen.

Maar welke zijn dit?   

De bedoeling van deze publicatie is de ouders die uit elkaar gaan, concrete voorbeelden van verblijfsmodellen die aangepast zijn aan de leeftijd van hun kind(eren), te bieden. 

Komen ook aan bod  : wijzigingen van het verblijfsmodel bij het ouder worden van het kind, de broederband tussen de kinderen, mogelijkheden om de vakantieperiodes te overbruggen, de nestzorg.   

De voorbeelden van verblijfsmodellen laten ouders toe hierover na te denken en zelf een verblijfsmodel uit te werken dat het best past voor hun kind(eren) en henzelf. 

1.     Ouderschapsovereenkomst - de verblijfsregeling – het verblijfsmodel

Als ouders beslissen of moeten beslissen om niet meer samen te leven, stellen zij een ouderschapsovereenkomst.

Een ouderschapsovereenkomst bevat een regeling over het verblijf, de kosten en het gezag over het/de kind(eren).

1/ de verblijfsegeling. 

Waar verblijven de kinderen (verblijfplaats)?

Wie van de ouders houdt toezicht en zorgt voor hen en tot wanneer (verblijfsmodel)?  (zie verder)

Wordt het verblijfsmodel aangepast als het kind ouder wordt (wijziging)?

Wat gebeurt er tijdens de vakanties (vakanties)? (zie verder)

2/ de kostenregeling

Hoeveel bedragen de kosten ?

Wie doet de uitgaven ?

Hoe worden de kosten verrekend (via onderhoudsgeld, een kindrekening, einde maand, ...)?

Onder welke voorwaarden kan bovenstaand aangepast of beëindigd worden?

3/  de gezagregeling : behoudens uitzonderlijke gevallen, behouden beide ouders het gezag over de kinderen (co-ouderschap) 

4/  andere niet verplichte afspraken die toch nuttig kunnen zijn. (zie verder)

2.     Uitgangspunt bij het opstellen van een verblijfsmodel.

Het uitgangspunt van elk van de hierna uitgewerkte verblijfsmodellen,  is dat het verblijfsmodel dat gekozen wordt, moet aangepast zijn aan de leeftijd van het (jongste) kind.

De ontwikkeling van het kind, zijn subjectieve perceptie van tijd, en zijn noden aan hechting evolueren met zijn leeftijd!

Hoe jonger het kind is, hoe minder hij in staat is om de scheiding van zijn ouders over een bepaalde periode te overbruggen.

Hoe ouder we worden, hoe sneller de tijd gaat; hoe jonger de kinderen, hoe trager de tijd voor hen gaat.      

Eén dag voor een één jaar oud kind, in zijn subjectieve beleving van tijd, is zo lang als een maand voor zijn ouders van 30 jaar; en 12 dagen (de tijd tussen twee weekends) zou zijn voor hem even lang zijn als een jaar voor zijn ouders! (J.P de Man)

Vandaar de nadruk  : elk verblijfsmodel moet aangepast zijn aan de leeftijd van het kind.

Reeds in 2001 werden richtlijnen voor het opstellen van een verblijfsmodel dat rekening houdt met de leeftijd van het kind, beschreven door T.B. Brazelton en S.I. Greespan. (zie bronnen)

Dhr J.P. de Man (zie bronnen) heeft een eenvoudige richtlijn voorgesteld voor het opstellen van een verblijfsmodel  : het kind zou niet langer van één van zijn ouders mogen gescheiden zijn als het jaren oud is (hetzij 1 dag voor een kind van 1 jaar, 2 dagen voor een kind van 2 jaar, enz)

Ikzelf zou eerder voorstellen dat het kind niet langer gescheiden wordt van zijn ouder  : één nacht vanaf de eerste kleuterklas (2.5 jaar), twee nachten vanaf de derde kleuterklas (5 jaar), drie nachten vanaf het tweede leerjaar (7 jaar), vier nachten vanaf het vierde leerjaar (10 jaar), 7 nachten vanaf het middelbaar (13jaar). 

Dit zijn uiteraard maxima aantal nachten dat het kind volgens zijn leeftijd van zijn ouder gescheiden kan zijn.  Normaal gezien zal bv een kind van 10 jaar niet klagen dat het zijn ouder slechts 3 nachten moet missen in de plaats van 7 nachten.

Streven naar een kindwaardig verblijfsmodel meer dan naar een gelijkwaardige verblijfmodel is belangrijk.    Een kindwaardig model houdt rekening met de behoeften van het kind om bij zijn ouders te zijn zelfs als dit niet gebeurt door evenveel overnachtingen bij de ene en de andere ouder; regelmatig contact via regelmatig bezoek is over het algemeen steeds haalbaar.

Vooral tot het kind 8 jaar is, vergen de verblijfsmodellen die rekening houden met de leeftijd van het kind, de meeste organisatorische inspanningen.

3.     Verschillende verblijfsmodellen

In de paperback editie van deze gids, staan er tabellen.  In een e-book editie worden tabellen afgeraden, vandaar dat de verblijfsmodellen hier anders worden voorgesteld.

Hoe de modellen lezen?

Bijvoorbeeld “maandag middag tot woensdag middag : bij ouder A”

Met “ouder A” wordt ofwel de moeder ofwel de vader bedoeld. “Ouder B” is de andere ouder.

Met “middag” wordt het einde van de school bedoeld : op maandag zal de school misschien eindigen om 11u20 om terug te starten om 13u / op woensdag zal de school misschien eindigen om 12u15 / op zaterdag, zondag en een dag zonder school is het wisseluur best 13u juist na het middageten, tenzij ouders anders overeenkomen.

Verblijfsmodel 1  -  Toezicht en zorg op vaste dagdelen

Verblijfsmodel 1 is er vooral voor de baby’s en peuters.  Elke nacht en ochtend is het kind bij de moeder of de vader.  Er is geen overnachting bij de ander ouder. Elke dag komt de ouder bij wie het kind niet ’s nachts verblijft, het kind tijdens dezelfde vaste periode het kind bezoeken en verzorgen.   

Voor de jongste kinderen duurt de tijd - in hun subjectieve beleving - het langste (zoals de tijd voor oudere mensen sneller gaat).    Voor kinderen van 1 jaar duurt de tijd subjectief misschien 30 keer zo lang als voor hun ouders van 30 jaar, en duurt 1 dag subjectief dus misschien even lang als een maand voor hun ouders!    

Voor baby’s en peuters zijn dagelijkse contacten met de tweede ouder wellicht een betere oplossing dan een gedeeld verblijf over twee huizen.  Ook voor oudere kinderen is dit soms een meer haalbare oplossing.

Omdat baby’s vaste rituelen nodig hebben (b.v. bij het eten, wassen, gaan wandelen, slapen gaan, enz.) om de buitenwereld te leren (her)kennen, is het best dat de “tweede” ouder met zijn/haar kinderen tijdens vaste onderdelen van elke dag dezelfde rituelen of activiteiten doet, b.v. gedurende enkele uren.     Dit kunnen rituelen zijn zoals eten geven, baden, spelen,. 

Dit kan in de woning van de “eerste” ouder zijn : in diens afwezigheid of aanwezigheid - de andere ouder houdt zich dan afzijdig in een andere kamer opdat de bezoekende ouder zich zou concentreren op zijn interactie met het kind en opdat conflicten zouden vermeden worden.

Als de relatie tussen beide ouders te conflictueus is, kan een activiiteit  buitenshuis worden voorzien, zoals gaan wandelen (b.v. van het kinderdagverblijf of de onthaalouder naar de “eerste” ouder).  

Het kunnen ook activiteiten in de woning van de “tweede” ouder zijn, b.v. als beide ouders niet te ver van elkaar wonen.

Voorbeeld : Elke dag zal de vader (moeder) hun kind in het kinderdagverblijf/bij de (onthaal)moeder afhalen tussen ... u en ...u  , en dan tussen ..u en ..u naar de woonplaats van de moeder (vader) brengen." 

Voorbeeld : Elke dag of volgende dagen ..... komt de vader (moeder) naar de gezinswoning en spendeert ginds tijd en zorg met de baby van 15u tot 16u, een bad geven, spelen, wandeling maken, daarbij rekening houdend met de (slaap)rituelen dat het kind gewoon is , (terwijl de huisouder moeder (vader)  afzijdig blijft of uit het huis gaat)

Voorbeeld : Op maandag en donderdag haalt de vader (moeder)  het kind op bij opvang/aan school om 15u30 en brengt kind naar het huis van de moeder (vader), geeft vieruurtje, doet samen het huiswerk, en vertrekt opnieuw om 18u

Voorbeeld : Op zaterdag haalt de vader (moeder) het kind op om 14u en gaat naar een lokale speelplein waar hij/zij met het kind gaat wandelen, spelen, sporten, vieruurtje geven en brengt het kind terug thuis bij de moeder (vader) om 18u

Verblijfsmodel 2  - Dag om dag, ook tijdens het weekend.

Max 1 nacht gescheiden van elke ouder.

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 2,5 jaar of de eerste kleuterklas

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 3.a - Vaste dagen tijdens de week en één woensdag op twee

Max 2 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 5 jaar of de derde kleuterklas

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 3.b -  vaste dagen tijdens de week, één zaterdag op twee 

Max 2 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 5 jaar of de derde kleuterklas

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 4.a  - Dag om dag tijdens de week, één weekend op twee

Max 3 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 7 jaar of het tweede leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder  A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 4.b - Een hele week behalve de maandag en een lang weekend 

Max 3 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling  : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftjd van 7 jaar of het tweede leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 4.c – Elke week twee dagen en één weekend op twee

Max 3 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftjd van 7 jaar of het tweede leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 5.a -  Twee vaste dagen in de week, en een half week-end (vrijdag en zaterdag) 

Max 4 nachten / 3 nachten gescheiden van een ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftjd van 8 jaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 5.b – Twee vaste dagen in de week, en een half weekend (zaterdag en zondag)

Max 4 nachten/3 nachten gescheiden van een ouder

Tijdsverdeling  : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftjd van 8 jaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 6  - Twee vaste dagen in de week en een uitgebreid weekend op twee 

Max 5 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50%/ 50%

Best pas vanaf de leeftjd van 9 jaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 7.a - Eén weekend op twee, en elke woensdag 

Max 6 nachten / 2 nachten gescheiden van een ouder

Tijdsverdeling  :  29% / 71%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder  A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 7.b - Eén uitgebreid weekend op twee, en elke woensdag 

Max 6 nachten/3 nachten gescheiden van een ouder

Tijdsverdeling :  36% / 64%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 8.a  -  Week om week

Max 7 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling  : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 8.b - Eén weekend op twee, een bezoek in het midden van de week 

Max 7 nachten / 3 nachten  gescheiden van ene ouder

Tijdsverdeling : 18% / 82%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag middag tot dinsdag middag : bij ouder A  

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

         Woensdag middag tot woensdag vooravond : bij ouder B

Woensdag avond tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot woensdag vooravond : bij ouder B

Woensdag avond tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 8.c - Eén weekend op twee, en een halve week  

Max 7 nachten / 3 nachten gescheiden van ene ouder

Tijdsverdeling : 37.5%  /  62.5%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 8.d - Eén weekend op twee en een halve week  

Max 7 nachten / 3 nachten gescheiden van ene ouder 

Tijdsverdeling  :  37.5% / 62.5%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Verblijfsmodel 9.a - Eén weekend met maandag en dinsdag op twee

Max 8 nachten / 5 nachten gescheiden van ene ouder

Tijdsverdeling : 36% / 64%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 9.b - Eén weekend met woensdag en donderdag op twee

Max 9 nachten / 5 nachten gescheiden van ene ouder

Tijdsverdeling : 37,5% / 62.5%

Best pas vanaf de leeftijd van 10 jaar of het vierde leerjaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 10 -  Eén uitgebreid weekend op twee

Max 11 nachten / 3 nachten gescheiden van ene ouder 

Tijdsverdeling  :  21% / 71%

Best pas vanaf de leeftijd van 12 jaar of eerste middelbaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 11 - Eén weekend op twee

Max 12 nachten / 2 nachten gescheiden van ene ouder

Tjdsverdeling : 18% / 82%

Best pas vanaf de leeftijd van 13 jaar of het tweede middelbaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Verblijfsmodel 12 -  Twee weken / twee weken 

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Best pas vanaf de leeftijd van 16 jaar of het vijfde middelbaar

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder A

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder A

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder B

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder B

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

In de ouderschapsovereenkomst  (voorbeeld) :

Verblijfsmodel en wijziging ervan

Het jongste kind gaat nog niet naar school.

Er wordt gekozen voor volgend verblijfsmodel :   

verblijfsmodel 1  :  de vader/moeder is de “zorg”ouder  en  de ander ouder, moeder/vader, heeft toezicht en zorg op vaste dagdelen  :   op volgende dagen ......   en volgende uren...........volgens deze tijdsbesteding...

bv "elke dag zal de vader (moeder) hun kind in het kinderdagverblijf/bij de (onthaal)moeder afhalen tussen ... u en ...u  , en dan tussen ..u en ..u naar de woonplaats van de moeder (vader) brengen." 

Bv Elke dag of volgende dagen ..... komt de vader (moeder) naar de gezinswoning en spendeert ginds tijd en zorg met de baby van 15u tot 16u, een bad geven, spelen, wandeling maken, daarbij rekening houdend met de (slaap)rituelen dat het kind gewoon is , (terwijl de huisouder moeder (vader)  afzijdig blijft of uit het huis gaat)

Bv  Op maandag en donderdag haalt de vader (moeder)  het kind op bij opvang/aan school om 15u30 en brengt kind naar het huis van de moeder (vader), geeft vieruurtje, doet samen het huiswerk, en vertrekt opnieuw om 18u

Bv Op zaterdag haalt de vader (moeder) het kind op om 14u en gaat naar een lokale speelplein waar hij/zij met het kind gaat wandelen, spelen, sporten, vieruurtje geven en brengt het kind terug thuis bij de moeder (vader) om 18u

Of

verblijfsmodel 2 :  dag om dag ook tijdens het weekend; om beurt en wisselend dag per dag om 14u zorgt elke ouder voor het/de kind(eren)

Of ...

Wijziging  

Tenzij ouders anders overeenkomen, wordt vorig model gewijzigd vanaf het ogenblik dat het jongste kind in de tweede kleuterklas zit.   Er wordt dan gekozen voor verblijfsmodel 3.b “vaste dagen en een zaterdag op twee”

Tenzij ouders anders overeenkomen, wordt vorig model  gewijzigd vanaf het moment dat het jongste kind in het vierde leerjaar zit.   Er wordt dan gekozen voor verblijfsmodel 6 “twee vaste dagen in de week en een uitgebreid weekend op twee”.

Tenzij ouders anders overeenkomen, wordt vorig model gewijzigd vanaf het ogenblik dat het jongste kind in het tweede middelbaar zit.  Er wordt dan gekozen voor  verblijfsmodel 8.a “week om week”.

4.     Broederband  -  kinderen van verschillende leeftijden

In een gezin met meer dan één kind, moeten de ouders voor de keuze van een verblijfsmodel rekening houden met de leeftijd van het jongste kind.

Een verblijfsmodel dat aangepast is aan de leeftijd van het jongste kind, past gewoonlijk ook goed voor een ouder kind. 

Indien er kinderen zijn die zowel in de kleuter of lagere school zijn als in de middelbare school, moeten de ouders wel voorzien dat de schoolboeken van het oudere kind mee kunnen overgaan naar de ouder bij wie de kinderen verblijven.    Een kind in de lagere school heeft zijn boeken in de klas en neemt enkele mee voor zijn huiswerk thuis. Een leerling van het middelbaar heeft zijn boeken thuis en neemt er enkele mee op school die hij die dag nodig heeft.

Voorbeeld verblijfsmodel voor kinderen van 3 jaar, 8 jaar en 12 jaar  :

Verblijfsmodel 3.b – Vaste dagen in de week, één zaterdag op twee

Max 2 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Voorbeeld verblijfsmodel voor kinderen van 7  jaar, 10 jaar en 15 jaar 

Verblijfsmodel 5.a -Twee vaste dagen in de week en een half weekend

Max 4 nachten / 3 nachten gescheiden van een ouder

Tijdsverdeling : 50% / 50%

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

Voorbeeld verblijfsmodel voor kinderen van 10 jaar, 12 jaar en 17 jaar 

Verblijfsmodel 6 – Twee vaste dagen in de week en één uitgebreid weekend op twee

Max 5 nachten gescheiden van elke ouder

Tijdsverdeling : 50%/ 50%

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder B

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder B

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder B

Maandag  middag  tot  dinsdag middag : bij ouder A

Dinsdag  middag tot woensdag middag : bij ouder A

Woensdag middag tot donderdag middag : bij ouder B

Donderdag middag tot vrijdag middag : bij ouder B

Vrijdag middag tot zaterdag middag : bij ouder A

Zaterdag middag tot zondag middag : bij ouder A

Zondag middag tot maandag middag : bij ouder A

5.     (School)vakanties

Ook tijdens de vakantie houdt men best rekening met de leeftijd van het jongste kind en zijn beperkte bekwaamheid om de afwezigheid van een ouder goed te overbruggen.

Indien het verblijfsmodel goed aangepast is voor de kinderen tijdens het schooljaar, wordt dit verblijfsmodel zo veel mogelijk verder gezet tijdens de vakantie.

Teneinde een langere periode van verlof met een ouder mogelijk te maken en discussies te vermijden kunnen de schoolvakantie verdeeld worden in weken met een voorrangsregel voor vader/moeder.  (zie pagina hierna)   Elke ouder kan in zijn toebedeelde vakantieweken, met het/de kind(eren) verlof nemen. 

De ouder die deze vakantie plant, zorgt er dan ook voor dat het/de kind(eren) niet langer dan een maximum aantal nachten van de andere ouder wordt gescheiden :  rekening houdend met de leeftijd van het jongste kind, en het uitgangspunt dat het tijdsbesef van een kind evolueert met zijn leeftijd. 

Een goede vakantieregeling kan waarborgen dat het kind niet veel meer tijd dan dat het volgens zijn leeftijd aankan, gescheiden is van zijn ouder. 

Aanbevolen maximum aantal nachten gescheiden van een ouder :

/ voor een kind in de eerste of tweede kleuterklas  : niet langer dan 4 opeenvolgende nachten

/ voor een kind in de derde kleuterklas, eerste, tweede en derde leerjaar :  niet langer dan 7 opeenvolgende nachten

/ voor een kind in het vierde, vijfde, zesde leerjaar en eerste middelbaar :  niet langer dan 10 opeenvolgende nachten

/ voor een ouder kind  :  niet langer dan 15 opeenvolgende nachten

Na de dagen vakantie, verblijven het/de kind(eren) bij de andere ouder en wordt het gekozen verblijfsmodel van het schooljaar hervat.

De bezorgdheid van de kinderen “wanneer zie ik papa/mama terug?” kan opvangen door al op voorhand te zeggen op welke dag dat zal gebeuren; kennen zij de weekdagen nog niet, dan kan men dat verduidelijken op een kalender, waarop men elke voorbije dag wegstreept (of met een lintmeter waarvan men hen elke dag een centimeter laat afknippen). Om te voorkomen dat het kind de andere ouder te veel zouden missen, kan men hen ook naar de andere ouder laten bellen of skypen opop voorhand vastgestelde tijdstippen.

Voorrangregeling schoolvakanties  in paar jaartal

Indien keuze verlof tijdens  :  dan voorrang voor 

Herfstvakantie : vader

Kerstvakantie eerste week  :  vader

Kerstvakantie tweede week : moeder

Krokusvakantie : moeder

Paasvakantie eerste week : vader

Paasvakantie tweede week :  moeder

Zomervakantie week een : vader

Zomervakantie week twee :  moeder

Zomervakantie week drie : vader

Zomervakantie week vier : moeder

Zomervakantie week vijf : vader

Zomervakantie week zes : moeder

Zomervakantie week zeven : vader

Zomervakantie week acht : moeder

Voorrangregeling schoolvakanties  in onpaar jaartal

Indien keuze verlof tijdens :   dan voorrang voor 

Herfstvakantie : moeder

Kerstvakantie eerste week : moeder

Kerstvakantie tweede week : vader

Krokusvakantie : vader

Paasvakantie eerste week : moeder

Paasvakantie tweede week :vader

Zomervakantie week een : moeder

Zomervakantie week twee : vader

Zomervakantie week drie : moeder

Zomervakantie week vier : vader

Zomervakantie week vijf : moeder

Zomervakantie week zes : vader

Zomervakantie week zeven : moeder

Zomervakantie week acht : vader

In de ouderschapsovereenkomst  (voorbeeld) :

Vakantieregeling

Tenzij ouders anders overeenkomen,  geldt bovenvermeld en overeengekomen verblijfsmodel  tijdens de school én de vakantie.

Elke ouder kan kiezen om met het/de kinderen op verlof te gaan/ verlof te nemen

-           hij/zij  meldt dit schriftelijke aan de andere ouder 6 maanden op voorhand

-           hij/zij  heeft voorrang voor verlof tijdens bepaalde weken volgens de pare/onpare jaren volgens het schema “voorrangsregeling schoolvakanties in (on)paar jaartal”.

-           hij/zij zorgt ervoor dat het/de kind(eren) die nog niet naar school gaan of nog niet in de eerste kleuterklas zat in het vorig schooljaar, in totaal niet langer dan 2 opeenvolgende nachten van de andere ouder gescheiden zijn

-           hij/zij zorgt ervoor dat  het/de kind(eren) die in de eerste of tweede kleuterklas zit of zat in het vorig schooljaar, in totaal niet langer dan 4 opeenvolgende nachten van de andere ouder gescheiden zijn

-           hij/zij zorgt ervoor dat  het/de kind(eren) die in de derde kleuterklas, eerste, tweede en derde leerjaar zit of zat in het vorig schooljaar, in totaal niet langer dan 7 opeenvolgende nachten van de andere ouder gescheiden zijn

-           hij/zij zorgt ervoor dat  het/de kind(eren) die in het vierde, vijfde, zesde leerjaar en eerste middelbaar zit of zat in het vorig  schooljaar, in totaal niet langer dan 10 opeenvolgende nachten van de andere ouder gescheiden zijn

-           hij/zij zorgt ervoor dat het/de oudere kind(eren) in totaal niet langer dan 15 opeenvolgende nachten van de andere ouder gescheiden zijn

6.     Nest-zorg -  één huis ?

Bij “nest”-zorg, verhuizen de kinderen niet van de ene ouder naar de andere: zij blijven in de gezinswoning, waar elk van hun ouders hen om beurten komt verzorgen.

Dit is mogelijk voor alle voorgaande verblijfsmodellen.

Deze “nestzorg” komt in het bijzonder baby’s ten goede, die standvastige rituelen nodig hebben om andere personen en de wereld buiten hen te leren onderscheiden.

De “nestzorg” verzekert de oudere kinderen dat zij hun sociaal netwerk (school, vrienden, …) niet verliezen.

De nestzorg bespaart de kinderen de stress van de herhaaldelijke aanpassing aan een nieuw milieu: zij blijven in hun vertrouwde “nestje”, in hun vertrouwde omgeving.

Dit is het makkelijkst te realiseren wanneer beide ouders een nieuwe partner, familie of vrienden hebben waar ze bij kunnen logeren in de periodes wanneer zij niet voor hun kinderen moeten zorgen.   Ook lukt dit wanneer het huis groot genoeg is opdat elk van beide ouders in een eigen gedeelte van het huis kan wonen of in een ander appartement van het zelfde appartementenblok.

Deze oplossing is bovendien financieel voordelig: er zijn minder reiskosten omdat de kinderen niet moeten “verhuizen”, en de ouders dus slechts één heen- en terugreis hoeven te maken (en dus ook tijd sparen).   Beide ouders hebben elk geen eigen woonplaats nodig die groot genoeg is om hun kinderen te kunnen logeren. Bovendien zijn er geen dubbele kinderslaapkamers, -kleerkasten, speelgoedsets, fietsen enz. in elk “ouderhuis” nodig.

Met een dag-om-dag-regeling kunnen overeenkomsten over de koelkast tot een minimum worden herleid: elke ouder kan de (hoofd)maaltijden gewoon meebrengen.

Overeenkomsten over het poetsen en ander onderhoud van het “nest” zijn wel nodig.

Deze regeling wordt meestal als overgangsoplossing gebruikt, b.v. tot beide ouders een eigen woning hebben die groot genoeg is om hun kinderen goed te kunnen logeren.

In de ouderschapsovereenkomst :

Keuze van “nest-zorg” verblijfsplaats

Tenzij ouders anders overeenkomen, en tot er  een akkoord is over wie de gezinswoning zal verlaten, verblijven het/de kind(eren) in de gezinswoning, het “nest”, op volgend adres.....

De ouders komen om beurt in het “nest” om voor het/de kind(eren) te zorgen

Volgens volgend overeengekomen verblijfsmodel  :

7.     Reacties  

Hierna volgen een paar reacties in verband met de hierboven beschreven mogelijke verblijfsmodellen.

Reactie 1.

“Deze modellen van verblijf voor kinderen zijn voor een ouder niet mogelijk vanwege zijn professionele activiteit.  Enkel de  week / week verblijfsregeling is mogelijk”

Antwoord:

Een ouder die wil zorgen voor een kind zal mogelijks zijn levenswijze en werkwijze moeten aanpassen.  Er  zijn mogelijkheden om ouderschapsverlof op te nemen.  Een gelijke verdeling van het verblijf is geen noodzaak.  Tijd maken voor een regelmatig bezoek aan het kind is even goed.   Verblijfsregelingen waar het kind de gelegenheid heeft om regelmatig contact te hebben, zelfs kort, met zijn ouder samen met enkele nachten tijdens het weekend, is ook een mogelijkheid voor oudere kinderen in de lagere school.  

Indien beide ouders weinig tijd willen of kunnen nemen voor de zorg van hun kind(eren) en de zorg voor de jonge kinderen aan een derde overlaten (nanny, grootouder, ..) kunnen ze overwegen om dezelfde derde zorgverlener in dienst te nemen en samen met het/de kind(eren) te laten waar het/de kind(eren) ook verblijft(ven). 

Graag citeer ik Mevr. Lieve Swinnen (kinder– en jeugdspychiater) “Zorg voor je kinderen, zet ze 20 jaar op de eerste plaats. Ervoor en erna kun je doen wat je wilt”.

Verblijfsmodellen die rekening houden met de leeftijd van het kind, vergen het vooral de eerste 8 jaar meer inspanningen van de ouders. 

Reactie 2.

“Graag zouden wij een week/week regeling voorzien voor de jongste kinderen van mijn nieuwe partner.  Mijn partner is een liefdevolle vader. Hij heeft kinderen van 17 en 18 jaar van een eerste huwelijk en kinderen van 2,5 jaar en 9 jaar van zijn laatste relatie.  De kinderen van het eerste huwelijk komen ook reeds om de week.  De jongere kinderen zijn geen peuters meer, ze gaan flink naar school.  Met een week/week regeling houden ze ook kontakt met hun stiefbroer en stiefzus.  De moeder van de jongere kinderen zegt dat zij het hoofdverblijf van de kinderen zal verkrijgen. Mijn vriend heeft maar een bescheiden inkomen, hij verdient zeker niet meer dan zijn ex-vrouw, en een alimentatie voor de kinderen betalen is moeilijk.  Graag uw advies.”

Antwoord :

Mijn werk en website www.parentskids.be is vooral gericht op het feit dat jonge kinderen niet te lang moeten gescheiden zijn van hun moeder of vader.

Een kind van 2,5 jaar kan emotioneel een week niet overbruggen zonder zijn moeder of vader of belangrijkste zorgverlener te zien  - pas vanaf een jaar of 8 zou dit haalbaar zijn - het tijdsbesef voor een kind is totaal anders als dat van een volwassene.

In geval van broers/zussen , is de leeftijd van het jongste kind van belang voor de verblijfsregeling  -  (tenzij een aparte regeling wordt getroffen voor de lagere school kinderen en voor de peuter, maar ze moeten hoe dan ook regelmatig contact behouden).

Ik zou in dit geval het volgende voorstellen met het idee dat de kinderen zowel papa als mama  evenveel en even regelmatig kunnen zien en bij hen vertoeven : maandag en dinsdag bij papa,  woensdag en donderdag bij mama, vrijdag bij papa, zaterdag bij mama één week , en bij papa de andere week, zondag bij mama.

Wissels rond 12u, of om 16u aan school, in het weekend wissel rond 12u bv in gemeentelijke sporthal of bibliotheek (indien heel conflictuele contact tss ouders)

Er is een regelmaat voor de kinderen, vaste dagen bij vaste ouder, op zaterdag soms bij een soms bij andere ouder.

Organisatorisch is het misschien niet gemakkelijk - maar het belang van het jongste kind primeert, en langer dan 2 nachten weg van mama of papa of de belangrijkste zorgverlener is niet haalbaar - daarenboven is dit slechts zolang de kinderen klein zijn -  de kinderen zijn nog in de lagere school hetgeen wil zeggen dat hun schoolboeken ofwel in de boekentas zitten of in de schoolbank (en niet thuis) dus behalve een knuffel zal er niet zoveel moeten gesleurd worden  - voor de kledij kunnen afspraken gemaakt worden.

Uit ervaring weet ik dat het haalbaar is, en dat de kinderen het goed stellen.

Ook kunnen ze dan regelmatig contact behouden met de oudere halfbroers/zussen

Het schooljaar daarop kunnen de vaste dagen omgewisseld worden en na een paar jaar, als de kinderen ouder worden, kan de regeling terug aangepast worden.

Graag merk ik hierbij op dat deze regeling best kan doorgetrokken worden in de vakantie - met uitzondering van een eenmalige vakantie die ook niet twee weken mag in beslag nemen zonder contact met de andere ouder.

Aangezien de kinderen evenveel bij papa als mama zijn, in co-ouderschap, is althans het langere verblijf bij de ene ouder geen argument voor de alimentatie  (zonder uitspraak te doen over eventuele andere argumenten voor de alimentatie).

Ik hoop dat jullie een gunstige uitweg vinden, vooral in het belang van de kinderen.

Reactie 3.

“Er zijn ook niet-gescheiden ouders die om professionele of persoonlijke redenen voor een langere periode afwezig zijn.  De kinderen stellen het ook zo prima. Een week/week is niet zo lang.”

Antwoord  :

Als één van de ouders afwezig is omwille van medische reden, reis voor het werk, is het kind effectief gescheiden van zijn / haar ouder.  Voor de heel jonge kinderen moet dit ook moeilijk zijn om die afwezigheid te overbruggen.   Maar het kind is en blijft in het ouderlijk huis waar zijn vader / moeder zal terugkeren.  Papa  of mama die aanwezig is wanneer de andere afwezig is, kan deze scheiding waarschijnlijk beter inkaderen en opvangen door regelmatig over de afwezige ouder te spreken, regelmatig te bellen.  De ouder die afwezig is, kan en mag in principe op elk moment thuis komen.”

Nawoord

De verblijfsmodellen beschreven in deze gids, tonen dat er verschillende verblijfsregelingen mogelijk zijn.  De nadruk hier ligt vooral op het feit dat er rekening moet gehouden worden met de leeftijd van het kind bij het uitwerken van een verblijfsregeling.

Bij de beoordeling van de geschiktheid van een verblijfsmodel moeten de ouders ook zorgvuldig hun eigen geschiedenis, omstandigheden, behoeften en voorkeuren onderzoeken.

Het kan zijn dat een ouder tijdelijk niet wil of kan regelmatig zorgen voor zijn/haar kind : ook dan is een kort regelmatig contact beter voor het kind dat lange perioden zonder contact.

Vaak ontdekt de ouder die tot dan de zorg voor het kind niet op zich heeft genomen, de behoefte en het vermogen om de tijd te nemen voor en te zorgen voor het kind; dit is vaak te laat om het leven samen met de andere ouder te redden, maar nooit te laat voor het kind.

Gescheiden worden van het kind en de zorg voor het kind aan de andere ouder overlaten, “loslaten”, is niet eenvoudig.  Het afwisselend verblijf verlicht beide ouders op regelmatige basis, van hun taken van opvoeding en zorg voor kinderen, en voorkomt dat ze overladen worden.   Het ontlast de ouders een beetje van de verantwoordelijkheid en last die de zorg en opvoeding van kinderen vraagt.  Het verlicht hen voor een paar avonden de last van het huiswerk en voor een paar ochtenden de stress voor de voorbereiding om naar school te gaan.  Het afwisselend verblijf laat beide ouders ook toe nauwer te worden betrokken bij de opvoeding van kinderen.

De kwaliteit van het contact met het kind is belangrijker dan hoeveelheidt; maar een zekere kwaliteit van tijd vereist ook een minimale hoeveelheid tijd.  In geen geval mag het belang van het kind, zijn leeftijd, zijn ontwikkeling en zijn hechtingsnoden uit het oog verloren worden.

Als afsluiting citeer ik graag Mia Renders (kinderpsycholoog, meester mediator, Centrum Algemeen Welzijnswerk Arteveldes Contrapunt in DOC 51 1673/014 27 januari 2006) :

“Beste ouders,    

Jullie zijn geen levenspartners meer, maar jullie zullen altijd ouders blijven.   Als ouder, willen jullie beiden het beste voor jullie kind.   Jullie kennen het kind het best; jullie weten het best wat in zijn belang is.

Streef naar een "kind-waardige" verblijfsregeling, niet noodzakelijk een gelijkwaardige verblijfsregeling ; elke kind is uniek elke gezinssituatie ook; een kind evolueert met de jaren een verblijfsregeling zo nodig ook.

 Volhard in het zoeken naar een overeenkomst om rust te bereiken. Zolang er geen overeenstemming is, blijft het lijden voor iedereen. Geef niet te snel op. Het is niet omdat jullie tot nog toe niet hebben kunnen onderhandelen, dat het niet zal lukken.    Als het nu niet kan, kan het meer succesvol zijn volgend jaar. ...Kinderen verwachten dat hun ouders zich blijven investeren om hen gelukkig te maken.    Kinderen willen dat het ouderlijk conflict stopt. “

Bronnen

Met speciale dank aan het werk en de steun van dhr J.P. de Man.

Bronnen en achtergrond informatie zijn te vinden op www.parentskids.be

/  de Man, Jan Piet H. (2006). Voorwaarden voor de gelijkmatige huisvesting. De

Leeftijd. p.222-224, in het Verslag van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, 27 januari 2006, DOC 51 1673/014. Geraadpleegd op 6 december 2018, via http://www.lachambre.be/FLWB/pdf/51/1673/51K1673014.pdf

/  Berger, M. & Gravillon, I. (2003). Mes parents se séparent. Ed. Albin Michel.

Brazelton, T.B., M.D. & Greenspan, S.I.,M.D. (2000). The Irreducible Needs of

Children: What Every Child Must Have to Grow, Learn, and Flourish. Da Capo

Press.

/ Kelly, Joan B. & Lamb, Michael E. Lamb (2000). Using child development research

to make appropriate custody and access decisions for young children. Family and

con-ciliation courts review, Vol. 38 No. 3, July 2000, 297-311: p. 308-309: “How

much separation from primary attachment figures is appropriate?”

/ Kelly, Joan B., Ph.D. (2003). Some Options for Child Custody Parenting Plans ( for

Children of School Age). Geraadpleegd op 6 december 2018 via https://www.coloradodivorcemediation.com/family/Child-Custody-Parenting-Plans-Options.pdf

/  Renders, M. , (2006). Verslag van de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers, 27 januari 2006, DOC 51 1673/014, p.247. Geraadpleegd op 6 december 2018, via http://www.lachambre.be/FLWB/pdf/51/1673/51K1673014.pdf

Bijkomende achtergrondinformatie is te vinden op: www.parentskids.be

Nuttige informatie en hulp bij het uitwerken van een ouderschapsovereenkomst is te vinden op o.a. www.scheidingsconsultenten.be

Bijlage :  Bijkomende nuttige afspraken bij de verblijfsregeling.

Hierna volgen mogelijke bijkomende afspraken in de ouderschapsovereenkomst.  Deze afspraken zijn niet verplicht maar wel nuttig en zorgen voor meer duidelijkheid en minder discussies. (naar Dhr J.P. De Man) 

1. Speciale dagen

Verjaardag van het kind

Voor zover het kind en zijn beide ouders niet anders overeenkomen, zal het kind zijn pare verjaardagen bij zijn vader doorbrengen, en zijn onpare bij zijn moeder.

Indien het kind volgens de verblijfsregelingen op zijn verjaardag niet bij zijn ouder verblijft die in de vorige zin bepaald wordt, zal de ouder bij wie het kind verblijft hem bij de andere ouder (laten) brengen om 14u00 en om 18u00 terug (laten) afhalen.

Verjaardagen van de ouders

Voor zover het (de) kind(eren) en zijn (hun) beide ouders niet anders overeenkomen, zal het (de) kind(eren) de verjaardag van zijn (hun) vader bij hem doorbrengen, en die van zijn (hun) moeder bij haar. Indien het (de) kind(eren) volgens de verblijfsregelingen op zo ‘n verjaardag niet bij zijn (hun) verjarende ouder verblijft (verblijven), zal de andere ouder het (de) kind(eren) op die verjaardag naar de gevierde ouder (laten) brengen om 14u00 en om 18u00 terug (laten) afhalen.

Vader- en moederdagen

Voor zover het (de) kind(eren) en zijn (hun) beide ouders niet anders overeenkomen, zal (zullen) het (de) kind(eren) de vaderdagen bij hem doorbrengen, en de moederdagen bij haar. Indien het (de) voornoemde kind(eren) volgens verblijfsregelingen op zo ‘n dag niet bij zijn gevierde ouder verblijft (verblijven), zal deze ouder het (hen) op die dag om 14u00 naar de gevierde ouder (laten) brengen en (laten) terughalen om 18u00.

Doopsel, communie, lentefeest, huwelijk, jubileum, speciale verjaardagen

van de naasten, (over)grootouders, meters, peters, tantes,

ooms, neven en nichten

Voor zover voornoemd(e) kind(eren) en zijn (hun) beide ouders niet anders overeenkomen, zal het kind de speciale dagen van de familieleden kunnen bijwonen.

Op zo‘n dag zal de ouder bij wie voornoemd(e) kind(eren) dan verblijft (verblijven) het (hen) naar de afgesproken viering plaats en uur brengen of laten brengen en het er om 18u00 weer afhalen of laten afhalen, tenzij het kind en de ouders anders overeenkomen.

2. Praktische zaken

Tenzij beide ouders en het/de kind(eren) anders overeenkomen.

Ziek kind

Indien het kind niet naar school/dagopvang kan omdat het ziek is, komen ouders overeen dit schriftelijk te melden en aan te geven waar het kind kan opgehaald/gebracht worden voor de wissel/overgang.

Gerief van het kind

De ouder wiens toezicht- en verblijfperiode eindigt, zorgt ervoor dat het/de kind(eren) alles meehebben voor de komende dagen: schoolgerief, knuffels, schoolboeken,sportzakken, muziekschool gerief, enz. Hij brengt bij voorkeur het gerief naar de woonplaats van de andere ouder (onder een afdak buiten, bij de buur, …).

Nota  :  Een kind in de lagere school heeft zijn boeken in de klas en neemt enkel de boeken mee voor zijn huiswerk thuis. Een leerling van het middelbaar heeft zijn boeken thuis en neemt er enkele mee op school die hij die dag nodig heeft; ’s avonds heeft hij andere boeken nodig voor de volgende dag. Dit houdt in dat de ouders zich moeten organiseren om de boeken en het gerief nodig voor de middelbare school ook ‘overgaan’.

Kledij

De ouders wiens toezicht- en verblijfperiode eindigt, geeft de kledij dat het/de kind(eren) hadden van de vorige ouder ongewassen mee in een zak.

Reizen met de kinderen naar het buitenland

Tenzij ouders anders overeenkomen moet (moeten) het/de kind(eren) dat(die) naar het buitenland gaat(n), steeds een dokument met instemming van beide ouders voor een bepaald verblijf op bepaalde datum en plaats in het buitenland, bij zich hebben.

‘Babysit’ en verhindering van de ouder voor toezicht/verblijf

Wanneer één der ouders geen toezicht op voornoemd(e) kind(eren) kan houdenterwijl het bij hem/haar moet verblijven (bv opvang is gesloten, extra vrijaf dag op school, verplaatsing naar het buitenland voor het werk, feestje, …), zal deze ouder vooreerst de andere ouder vragen of zij/hij kan ‘babysitten’, tenzij beide ouders anders overeengekomen. Deze ouder mag de ‘babysit’ weigeren

zonder een reden te moeten opgeven.

‘Babysitten’ overdag tussen 8u30 en 16u00 voor kinderen die nog niet naar school gaan of 18u00 voor schoolgaande kinderen, gebeurt ter plaatse of in dewoonplaats van de ‘babysit’ ouder.

‘Babysitten’ voor 8u30 en na 16u00 voor kinderen die nog niet naar school gaan of 18u00 voor schoolgaande kinderen, gebeurt met overnachting in de woonplaats van de ‘babysit’ ouder vanaf de dag ervoor 16u00 voor niet schoolgaande kinderen of 18u00 voor schoolgaande kinderen, tot de volgende dag 10u00 of 14u00 of zoals afgesproken tussen de ouders.

Indien de andere ouder het ‘babysitten’ op zich kan nemen, wordt een ‘babysit’ vergoeding (Bv. A6,00 per uur of A30,00 voor een overnachting of dagprijs in lokale speelpleinwerking) overeengekomen. Indien de andere ouder niet vrij is om voor het/de kind(eren) te zorgen, wordt het/de kind(eren) bij voorkeur naar de speelpleinwerking van de school of kampje in de buurt van de school gestuurd. Tenzij beide ouders anders overeenkomen, heeft het kind toezicht nodig zeker tot de leeftijd van 12 jaar.

3. Hoe verloopt de wissel/overgang van toezicht en verblijf?

Nota  : Opvang of school is de plaats van wissel of overgang bij voorkeur om de risico’s op conflicten tussen de ouders aan de deur van een ouder te vermijden, en om alvast te vermijden dat de kinderen zulke conflicten moeten meemaken.

Voorzover de ouders niet anders overeenkomen, zal het kind (zullen de kinderen) naar de opvang of school gestuurd worden waar zij voor de scheiding verbleven, namelijk … (gegevens van die opvang of school). Deze plaats is ook de plaats bij voorkeur van de overgang of wissel waar de ouders het/de kind(eren) brengen of afhalen.

Indien de overgang/wissel moet gebeuren op een dag waar er geen school/opvang is, tenzij ouders anders overeenkomen:

Of

brengt de ouder wiens toezichtperiode eindigt het/de kind(eren) naar de verblijfplaats van de andere ouder. Dit na het middageten tussen 13u30 en 14u00.

Nota  : De kinderen ervaren dit als een akkoord tussen de ouders: de ene ouder neemt de kinderen zo niet ‘weg’ uit het huis van de andere ouder.

Of

haalt de ouder, wiens toezicht- en verblijfperiode begint, het/de kind(eren) op aan de verblijfsplaats van de andere ouder. Dit na het middageten tussen 13u30 en 14u00.

Nota  : Als er verschillende jonge kinderen zijn, is ‘op tijd thuis klaar zijn’ soms gemakkelijker dan ‘op tijd ergens zijn met al het noodzakelijke gerief dat mee moet’.

Of

brengt de ouder wiens toezichtperiode eindigt, het/de kind(eren) na het middageten (tussen 13u30 en 14u00), naar de afgesproken neutrale plaats waar de andere ouder het/de kind(eren) komt ophalen.

Afgesproken ‘neutrale’ plaats: …

Nota :  Een neutrale plaats is nuttig indien er grote conflicten zijn tussen de ouders. Die neutrale plaats kan zijn: school, bibliotheek, sportzaal, een lokaal ‘huis van het kind’ of ‘opvoedpunt’, speelplein.

Welke andere persoon mag het/de kind(eren) afhalen en terugbrengen?

Tenzij ouders anders overeenkomen, mogen volgende personen het/de kind(eren) afhalen en terugbrengen naar/van school of opvang en bij een wissel/ overgang. Naam …

4. De communicatie

Nota  : Verdrag Rechten van het Kind

IVRK Artikel 13.1. Het kind heeft het recht op vrijheid van meningsuiting; dit recht omvat mede de vrijheid inlichtingen en denkbeelden van welke aard ook te vergaren, te ontvangen en door te geven, ongeacht nationale grenzen, hetzij mondeling, hetzij in geschreven of gedrukte vorm, in de vorm van kunst, of met behulp van enig ander middel naar zijn keuze.

IVRK Artikel 16.1. Geen enkel kind mag worden onderworpen aan willekeurige of onrechtmatige inmenging in zijn privé-leven, in zijn gezinsleven, zijn huis of zijn briefwisseling, noch aan enige onrechtmatige aantasting van zijn eer en goede naam.

IVRK Artikel 9.3. De Staten die partij zijn, eerbiedigen het recht van het kind dat van een ouder of beide ouders is gescheiden, op regelmatige basis per-soonlijke betrekkingen en rechtstreeks contact met beide ouders te onderhouden, tenzij dit in strijd is met het belang van het kind.

Communicatie tussen de kinderen onderling

Voornoemd(e) kind(eren) heeft (hebben) thuis en elders de volledige vrijheid om onder elkaar en met andere kinderen te communiceren. Dit via telefoon,online of met om het even welk middel.

Communicatie tussen de kinderen en hun beide ouders

Voornoemd(e) kind(eren) heeft (hebben) altijd en overal het recht en de volledige vrijheid om persoonlijk en rechtstreeks contact met zijn (hun) beide ouders op te nemen. Dit via telefoon, online of met om het even welk middel.

De ouder bij wie de kinderen op dat ogenblik niet verblijven mag elke dag tussen 18u00 en 19u00 met voornoemd(e) kind(eren) communiceren. Dit via telefoon, online of met om het even welk middel. Tenzij het kind en beide ouders een ander tijdstip overeenkomen.

Tijdens deze communicaties met een ouder of met andere kinderen heeft het kind het recht zich van zijn aanwezige ouder te verwijderen om elke inmenging van deze ouder te vermijden. De aanwezige ouder zal zich op geen enkele manier inmengen in die communicaties.

Nota  : Sommige ouders telefoneren op ongepaste ogenblikken, een duidelijk afgespoken uur kan onrust en problemen vermijden. Anderzijds laten te veel ouders dan hun negatieve houding tegen de andere ouder merken, of gaan zelfs zo ver elk (telefonisch) contact van de ouder te weigeren of af te breken. Dit drijft het kind in een loyaliteitsconflict dat uiterst nadelig is voor het kind.

Communicatie tussen de ouders

Om in geval van nood bereikbaar te zijn, zullen beide voornoemde ouders elkaar op de hoogte houden van hun verblijfplaats en die van hun kind(eren), alsook van hun eigen telefoonnummer en e-mailadres en Skype-naam en elk ander communicatiemiddel, totdat voornoemd(e) kind(eren) meerderjarig of ontvoogd is (zijn).

Beiden verbinden zich ertoe, een aangesloten telefoon en een e-mailadres of Skype-naam of om het even welk ander communicatiemiddel te hebben.

De communicatie tussen de ouders zal alleen maar schriftelijk gebeuren (via brief, e-mail ), voor zover beide ouders niet anders overeenkomen. Er wordt een antwoord verwacht binnen een redelijke termijn van 5 dagen. Ingeval van hoogdringendheid, communiceren de ouders per sms/Whatsapp/…

Nota  : Schriftelijk communiceren heeft vele voordelen:

- de kinderen horen geen negatieve uitlatingen over de andere ouder; hetgeen hen in een loyauteitsconflict zou duwen, en zeer nadelig is voor het belang van het kind.

- schriftelijk communiceren verloopt meer zakelijk en emoties kunnen niet zo hoog oplaaien.

- men heeft de tijd om goed na te denken en de tekst nog te verbeteren, of zelfs te laten nalezen door een bemiddelaar of een andere communicatie-expert om het risico op negatieve reacties te vermijden.

5. De mening van het kind

Nota : Verdrag Rechten van het Kind

IVRK Artikel 12:

1. De Staten die partij zijn, verzekeren het kind dat in staat is zijn eigen mening te vormen, het recht die mening vrijelijk te uiten in alle aangelegenheden die het kind betreffen, waarbij aan de mening van het kind passend belang wordt gehecht in overeenstemming met zijn leeftijd en rijpheid.

2. Hiertoe wordt het kind met name in de gelegenheid gesteld te worden gehoord in iedere gerechtelijke en bestuurlijke procedure die het kind betreft, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van een vertegenwoordiger of een daarvoor geschikte instelling, op een wijze die verenigbaar is met de procedure-regels van het nationale recht.