CREATIEVE VERBLIJFSREGELINGEN voor jonge kinderen  -   co-ouderschap

1.  Uitgangspunt : verblijfsregeling aangepast aan de leeftijd van het kind

2.  Creatieve verblijfsregelingen  - twee huizen   (1/ - 14/)

3.  Nest-zorg   -  één huis

4. Kinderen van verschillende leeftijden

5. (School)vakanties

6. Opmerkingen    (1/ uitleg gebruik modellen  2/ nawoord 3/ argumenten tegen?)

De ontwikkeling van het kind, zijn subjectieve perceptie van tijd, en zijn noden aan hechting evolueren met zijn leeftijd.

Hoe ouder we worden, hoe sneller de tijd gaat; of, in andere woorden, hoe jonger de kinderen, hoe trager de tijd voor hen gaat. Om een idee van de subjectieve ervaring van tijd te kunnen hebben kan het worden uitgedrukt als een percentage van de leeftijd; een dag voor een één jaar oud kind, in zijn subjectieve beleving van tijd, is zo lang als een maand voor zijn ouders van 30 jaar; en 12 dagen (de tijd tussen twee weekends) zou zijn voor hem even lang zijn als een jaar voor zijn ouders! (J.P de Man)

Dus hoe jonger het kind is, hoe minder hij in staat is om de scheiding van zijn ouders over een bepaalde periode te overbruggen.

Elk type verblijfsregeling moet rekening houden en aangepast zijn aan de leeftijd van het kind.

(Zie "spirit of de law" voor het argument : geest van de wet = rekening houden met de leeftijd van het kind.

​Richtlijnen  :

1/   richtlijn voorgesteld door T.B. Brazelton et S.I. Greenspan, 2001 : 

from 0 to 1 years old : two or three times a week , half day at non residential parent

from 1 to 3 years old : depending on the degree of parental accordance, the non residential parent's implication in first caring, the child capacity , the child's knowing the non residential parent's housing, a night at the non residential parent and maximum two nights as from 3 years old

from 3 to 5 years old : residence with the non residential parent a weekend every two weeks and a half day during the week; holidays with the non residential parent if contact maintained with residential parent

as from 6 years old : shared residence could be considered if the parents can talk to each other for things concerning the child

2/  Richtlijn voorgesteld door J.P. de Man,    :

Een eenvoudige regel : het kind zou niet langer van één van zijn ouders mogen gescheiden zijn als het jaren oud is (hetzij 1 dag voor een kind van 1 jaar, 2 dagen voor een kind van 2 jaar, enz)

3/  Richtlijn voorgesteld door N. Vermeersch, 2014   :

maximum 1 dag gescheiden van één van zijn ouder voor een kind van de eerste kleuterklas (3 jaar);    2 dagen vanaf de tweede kleuterklas (4 jaar);     3 dagen vanaf de derde kleuterklas (5 jaar);    7 dagen (week/wek) vanaf het vierde leerjaar (9-10 jaar);   12 dagen (één weekend op twee) vanaf het tweede middelbaar - minder lange periodes van scheiding kunnen altijd.

* zie hieronder  6.1. "uitleg gebruik van de modellen "

1/ Bezoek en zorg op vaste dagdelen : vooral voor baby's

Ma v - Di v - Woe v - Do v - Vrij v - Zat v - Zon v - Ma v - Di v - Woe v - Do v - Vrij v - Zat v - Zon v 

Notes by J.P. de Man :

Elke dag worden de kinderen voor dezelfde vaste periode door de tweede ouder bezocht en verzorgd.  bv "elke dag zal de vader (moeder) hun kind in het kinderdagverblijf/bij de (onthaal)moeder afhalen tussen ... u en ...u  , en dan tussen ..u en ..u naar de woonplaats van de moeder (vader) brengen." 

"Voor de jongste kinderen duurt de tijd –in hun subjectieve beleving- het langste (zoals de tijd voor oudere mensen sneller gaat).    Voor kinderen van 1 jaar duurt de tijd subjectief misschien 30 keer zo lang als voor hun ouders van 30 jaar, en duurt 1 dag subjectief dus misschien even lang als een maand voor hun ouders!     Daarom zijn voor die baby’s (tot 1 jaar) dagelijkse contacten met de tweede ouder wellicht een betere oplossing.     Omdat baby’s vaste rituelen nodig hebben (b.v. bij het eten, wassen, gaan wandelen, slapen gaan, enz.) om de buitenwereld te leren (her)kennen, is het best dat de “tweede” ouder met zijn/haar kinderen tijdens vaste onderdelen van elke dag dezelfde rituelen of activiteiten doet, b.v. gedurende enkele uren.     Dit kunnen rituelen zijn zoals eten geven, baden, spelen, … .    Dit kan in de woning van de “eerste” ouder zijn (in diens afwezigheid of aanwezigheid), of –b.v. als de relatie tussen beide ouders te conflictueus is- buitenshuis, zoals gaan wandelen (b.v. van het kinderdagverblijf of de onthaalouder naar de “eerste” ouder).   Het kunnen ook activiteiten in de woning van de “tweede” ouder zijn, b.v. als beide ouders niet te ver van elkaar wonen.

Ook voor schoolkinderen kan men een dergelijke verblijfsregeling kiezen, b.v. het kind zijn huiswerk laten maken bij de ouder die het beste daarbij kan helpen en het bij de andere ouder laten eten en slapen.    Zodoende moet één ouder geen kinderkamer hebben."

2/ Dag om dag, ook tijdens de weekeinden

Ma - Di - Wo - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon 

4/ Dag om dag tijdens de schoolweek

Ma - Di -  Woe -  Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di  - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon      (3/1/1/1/1)

5/ Een hele week behalve de maandag

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - M - Di - Woe - Don - Vrij - Zat - Zon   (1/3/3)

6/  Eén weekeinde op twee, en elke week twee dagen

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon    (2/2/3)

Deze regeling beperkt de maximale scheiding tussen het kind en elk van zijn ouders ook tot drie dagen. Beide ouders hebben om de week juist hetzelfde schema, en even veel dagen met of zonder “kinderlast”.

7/ vaste dagen in de week, een half week-end

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Don - Vrij - Zat - Zon        (3/2/2/1/2/4/)

8/ Eén uitgebreid weekend op twee, en elke week twee vaste dagen bij elke ouder

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon          (5/2/2/5)

Alle overgangen kunnen op de school of de dagopvang plaatsvinden om de risico’s op conflicten tussen de ouders aan de deur van een ouder te vermijden, en om alvast te vermijden dat de kinderen zulke conflicten moeten meemaken. Door de volledige halve school(- of werk)weken krijgen beide ouders zowel school(- en werk)dagen als weekeinddagen te verwerken. Dit geeft aan beide ouders de mogelijkheid volledig betrokken te zijn bij het huiswerk en het spel van hun kinderen. Dit schema ontheft hen ook beiden, op regelmatige tijdstippen, van hun ouderlijke verantwoordelijkheden en zorgtaken, en vermijdt aldus hun overbelasting hierdoor.

9.1/  Eén weekend op twee en elke woensdag bij de ene ouder

Ma- Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon     (6/1/2/2/2/1)     (29%)

9.2/  Eén uitgebreid weekend op twee en elke woensdag bij de ene ouder

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Don - Vrij - Zat - Zon    (6/1/1/3/2/1)    (36%)

Deze regeling beperkt de scheiding van de tweede ouder tot zes dagen. Zij geeft de tweede ouder meer gelegenheid om huiswerk te controleren, en om deel te nemen aan de rituelen bij het slapengaan en het opstaan. De overgang aan de school na de woensdagnacht vermijdt dan een ouderlijk conflict, of ten minste dat de kinderen het moeten meemaken.  De midweekovernachtingen zorgen er ook voor dat de eerste ouder wat vaker ontheven wordt van de verantwoordelijkheden en de last die de opvoeding en verzorging van de kinderen met zich meebrengt, en geven haar (hem) aldus meer vrije tijd voor persoonlijke aangename bezigheden.

10/  Week om week  

Ma -Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon      (7/7)

van vrijdag na school (of 16u) tot zondag 18h00, en elke woensdag na school (of dagopvang) tot 18u

Deze regeling beperkt de scheiding van de tweede ouder tot maximaal zeven dagen. De toevoeging van het midweekbezoek zou kunnen leiden tot meer conflicten bij de overgangen aan de woning van de eerste ouder, hetgeen nadelig is voor de kinderen. Dit kan gedeeltelijk voorkomen worden door in de overeenkomst of het vonnis te bepalen dat de kinderen door hun tweede ouder aan hun school(bus) –of dagopvang- worden afgehaald.     De eerste ouder wordt door die midweekbezoeken wat ontlast van zijn/haar opvoedings- en verzorgingstaken. Wanneer de tweede ouder moeilijke werkuren heeft, in het bijzonder vroege werkuren, kan deze regeling een van de weinige werkbare oplossingen zijn.

12. Eén week-end op twee en een halve week     (9/5)

12.1/   

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon        (7/2/2/3)

12.2/

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat -  Zon     (7/3/2/2)    (37,5%)

12.3/ 

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij  - Zat - Zon        (“korte 9/5”)     (36%)

Van vrijdag aan school (of 16u) tot de ochtend van de eerste daarop volgende woensdag aan school (of 9u) .

Het kind moet 9 dagen één van zijn ouders “missen”.   De eerste ouder wordt wat meer ontlast van zijn/haar verantwoordelijkheid voor huiswerk en klaarmaken voor school en er naartoe brengen.

12.4/  

Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon - Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat - Zon     (“lange 9/5”)   (37,5%) 

Van de eerste woensdagmiddag van de pare week aan school (of 12u), tot maandag ochtend aan school (of 9u)

Deze regeling verplaatst de tweede woensdagnamiddag uit de vorige regeling naar de donderdag voor het –daardoor nog langer wordend- weekend.  Daardoor heeft deze regeling één overgang per 2 weken minder. Dit is een voordeel, vooral wanneer er conflicten zijn tussen de ouders. Het kind moet daardoor 9 dagen één van zijn ouders “missen”.   Het halen en brengen aan de school of de dagopvang zorgen ervoor dat de kinderen –tijdens de schoolweken- nooit meer aan de deur van een ouder conflicten tussen hun ouders moeten meemaken. In vergelijking met de vorige regeling heeft deze regeling nog een woensdagnamiddag bij de tweede ouder. De eerste ouder wordt zo nog wat meer ontlast van zijn/haar verantwoordelijkheid voor huiswerk en klaarmaken voor school en er naartoe brengen.

13. Eén weekend op twee

13.1/ 

M - D - W - D - V - Z - Z -  M - D - W - D - V - Z - Z       (12/2)  (18%)  

"Deze regeling voorziet in twaalf dagen scheiding van de tweede ouder. Onderzoek over scheidingskinderen geeft aan dat dit voor vele kinderen te lang is, vooral voor kinderen van minder dan ongeveer 14 jaar. Naar deze regeling overstappen kan het best gebeuren bij het begin van het schooljaar waarin het (jongste) kind in het tweede studiejaar van het middelbaar onderwijs zit: dan valt die verandering van verblijfsregeling niet samen met de stress van de aanpassing aan de nieuwe school met veel meer leerkrachten. Deze regeling heeft als resultaat dat het belang van de “tweede” ouder voor de kinderen afneemt, omwille van de beperkte mogelijkheden om betrokken te zijn in de dagdagelijkse activiteiten voor school en bij het huiswerk. Dit kan deze “tweede” ouder er soms toe aanzetten, zijn onderhoudsbijdragen voor zijn kinderen niet regelmatig te betalen. Bovendien ontheft deze regeling de “eerste” ouder amper van de opvoedingsverantwoordelijkheid voor de kinderen; daardoor zal die zich vaak overbelast voelen. Toch kan deze regeling de voorkeur van sommigen wegdragen, omwille van verschillen in betrokkenheid van de ouders, in de tijd die zij aan hun kinderen kunnen of willen besteden, of in hun opvoedingsmogelijkheden, of als een overgangsregeling"

13.2/  Eén uitgebreid weekend op twee

M - D - W - D - V - Z - Z - M - D - W - D - V - Z - Z    (11/3)   (21%)

van vrijdag aan school (of 16u) tot maandag aan school (of 9u)

"Deze regeling voorziet in elf dagen scheiding van de tweede ouder. Onderzoek over scheidingskinderen geeft aan dat dit voor vele kinderen te lang is, vooral voor kinderen van minder dan ongeveer 12 jaar. Naar deze regeling overstappen kan het best gebeuren bij het begin van het schooljaar waarin het (jongste) kind in het laatste studiejaar van het lager onderwijs zit: dan valt die verandering van verblijfsregeling niet samen met de stress van de aanpassing aan de nieuwe school met veel meer leerkrachten. Deze regeling, met een meer uitgebreid weekend voor de tweede ouder, vermindert het risico op conflicten tussen de ouders, en vermindert daardoor de stress voor de kinderen, omdat er 1 overgang minder is aan de deur van een ouder dan in schema 1.  Deze regeling is doorgaans niet werkbaar als de tweede ouder (of iemand die de kinderen in zijn/haar plaats kan afhalen) te ver van de school woont."

14.  Twee weken / twee weken   -  een maand /een maand  

Als kinderen ouder zijn en als dit hen beter past, kunnen langere periodes overeengekomen worden.

Niet de kinderen “verhuizen” van de ene ouder naar de andere: zij blijven in de gezinswoning, waar elk van hun ouders hen om beurten komt verzorgen.

Dit is mogelijk voor alle tijdsverdelingen, alle voorgaande schema’s.

Deze regeling bespaart de kinderen de stress van de herhaaldelijke aanpassing aan een nieuw milieu: zij blijven in hun vertrouwde “nestje” in hun vertrouwde omgeving.

Dit is het makkelijkst te realiseren wanneer beide ouders een nieuwe partner, familie of vrienden hebben waar ze bij kunnen logeren in de periodes wanneer zij niet voor hun kinderen moeten zorgen. Ook wanneer het huis groot genoeg is opdat elk van beide ouders in een eigen gedeelte van het huis kan wonen. Omdat beide ouders geen woonplaats nodig hebben die groot genoeg is om hun kinderen te kunnen logeren, is deze oplossing bovendien financieel voordelig, vooral wanneer er veel kinderen zijn, en zeker als beide ouders afwisselend in een zelfde studio kunnen gaan wonen.

Deze regeling wordt meestal maar als overgangsoplossing gebruikt, b.v. tot beide ouders een eigen woning hebben.

6.1. Uitleg gebruik van de modellen  

Bv : Ma - Di - Woe - Do - Vrij - Zat  ... :     

Woensdag na school/dagopvang of  (indien geen school/dagopvang) tussen 12u en 13u haalt ouder B het kind op en zorgt voor het kind 

Woensdag en Donderdag avond slaapt het kind bij ouder B 

Vrijdag zet ouder B het kind af op school of (indien geen school/dagopvang) brengt ouder B het kind naar ouder A tusssen 12u en 13u

Om conflicten tussen de ouders in het bijzijn van de kinderen te vermijden, wordt het kind best op een neutrale plaats gebracht : dagopvang, school, bibliotheek, sportzaal, een lokaal "huis van het kind" of "opvoedpunt"

Indien het kind niet naar school/dagopvang kan omdat het ziek is, moeten ouders overeenkomen hoe dit te melden en waar het kind kan opgehaald/gebracht worden.

BV  Bezoeken overdag  :  de ouder die het kind bezoekt kan het kind gedurende de afgesproken bezoektijd meenemn naar de lokale speelplein, sportzaal, bibliotheek, huis van het kind, park, ; of bij heel kleine kinderen, blijft de ouder in het huis van de andere ouder, de andere ouder houdt zich dan afzijdig in een andere kamer opdat de bezoekende ouder zich zou concentreren op zijn interactie met het kind en opdat conflicten zouden vermeden worden.

Nota's door J.P. de Man

Algemene Nota 1 :

Om conflicten te vermijden over de vraag op welke vrijdag het omgangsrechtweekeinde begint -b.v. na een verlofperiode-, kan men in de overeenkomst of het vonnis schrijven: “van de eerste, derde en gebeurlijk vijfde vrijdag van de maand tot de daarop volgende zondag” of “van elke vrijdag die op een onpare datum valt tot de daarop volgende zondag”. Dit maakt het ook makkelijker om die weekeinden snel te vinden, dan de opeenvolging van de “vader-weekeinden” en “moeder-weekeinden” te moeten bijhouden in een agenda.

Nota 2 :

Wanneer de “tweede” ouder soms op een zaterdag en/of zondag moet werken, kan “vrijdag” vervangen worden door “de vooravond van de eerste dag waarop de tweede ouder niet moet werken”, en “zondag” door “de laatste daarop volgende dag waarop de tweede ouder niet moet werken”.

Nota 3 :

Bij voorkeur brengt de ouder die het verblijf met de kinderen eindigt de kinderen naar de andere ouder; de kinderen ervaren dit als een akkoord tussen de ouders ; de ene ouder neemt de kinderen zo niet “weg” uit het huis van de andere ouder.

6.2.  Nawoord

De afwisselende verblijfsregelingen hieronder geven alleen een lijst van de verschillende opties.

Bij de beoordeling van de geschiktheid van deze regelingen moeten de ouders ook zorgvuldig hun eigen geschiedenis, omstandigheden, behoeften en voorkeuren onderzoeken.

Het kan zijn dat een ouder tijdelijk niet wil of kan regelmatig zorgen voor zijn/haar kind - zijn werk laat het niet toe, is het te moeilijk voor hem om elke keer gescheiden te worden van het kind - ; ook dan is een kort regelmatig contact beter voor het kind dat lange perioden zonder contact.

Vaak ontdekt de ouder die tot dan de zorg voor het kind niet op zich genomen, behoefte en het vermogen om de tijd te nemen voor en te zorgen voor het kind; dit is vaak te laat om het leven samen met de andere ouder te redden, maar nooit te laat voor het kind.

De kwaliteit van het contact met het kind is belangrijker dan kwantiteit; maar een zekere kwaliteit van tijd vereist ook een minimale hoeveelheid tijd.

In geen geval mag het belang van het kind, zijn leeftijd, zijn ontwikkeling en zijn hechtingsnoden uit het oog verloren worden.

Gescheiden worden van het kind en de zorg voor het kind aan de andere ouder overlaten, “loslaten” is niet eenvoudig. Maar het ontlast de ouders een beetje van de verantwoordelijkheid en last die de zorg en opvoeding van kinderen vraagt; het verlicht wel voor een paar avonden de last van het huiswerk en voor een paar ochtenden de stress voor de voorbereiding om naar school te gaan.    Het afwisselend verblijf verlicht beide ouders op regelmatige basis, van hun taken van opvoeding en zorg voor kinderen, en voorkomt dat ze worden overladen.    Het gelijkmatig afwisselend verblijf laat beide ouders toe nauwer te worden betrokken bij de opvoeding van kinderen.

"Beste ouders,    

Jullie zijn geen levenspartners meer, maar jullie zullen altijd ouders blijven.   Als ouder, willen jullie beiden het beste voor jullie kind.   Jullie kennen het kind het best; jullie weten het best wat in zijn belang is.

Streef naar een "kind-waardige" verblijfsregeling, niet noodzakelijk een gelijkwaardige verblijfsregeling ; elke kind is uniek elke gezinssituatie ook; een kind evolueert met de jaren een verblijfsregeling zonodig ook.

"Volhard in het zoeken naar een overeenkomst om rust te bereiken. Zolang er geen overeenstemming is, blijft het lijden voor iedereen. Geef niet te snel op. Het is niet omdat jullie tot nog toe niet hebben kunnen onderhandelen, dat het niet zal lukken.    Als het nu niet kan, kan het meer succesvol zijn volgend jaar.    Als je het niet kan doen in een confronterende omgeving, met twee advocaten, probeer dan een bemiddelaar.    Kinderen verwachten dat hun ouders zich blijven investeren om hen gelukkig te maken.    Kinderen willen dat het ouderlijk conflict stopt. (Mia Renders, kinderpsycholoog, meester mediator, Centrum Algemeen Welzijnswerk Arteveldes Contrapunt in DOC 51 1673/014 27 januari 2006)""

6.3. Argumenten tegen verblijfsregelingen aangepast aan leeftijd jonge kind?  

Statement  : Models of residence for children are not possible for a parent because of his professional activity only a week/week residence model is possible

Possible answer : the parent has to adapt his livestyle, workstyle for his child - there are parental leave opportunities to take in order to take free time for visiting regularly the child - equally shared residence of children is not an obligation - models of residence for children where the child has the oppurtunity to have regular contact even briefly with his parent and some overnight during weekends are a possibility also for older primary school children.

Statement  :  il y a aussi des parents non séparés qui s'absentent pour une durée plus au moins longue pour des raisons professionnelles ou personnelles

 
Possible answer  : Si l'un des parents est absent pour voyages/ boulot/raisons médicales, l'enfant est effectivement séparé de son parent (et pour les tous jeunes enfants je crois que ceci est aussi difficile - mais parfois nécessaire).

Mais l'enfant est et reste dans la maison familiale où son papa/sa mama reviendra.  Papa/mama qui est présent quand l'autre s'absente, peut probablement mieux encadrer cette séparation. Le parent qui s'absente volontairement ou par nécessité, peut ou pourra revenir à la maison où se trouve l'enfant.